Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012

Άγγελος Σικελιανός, ο λυρικός Ορφέας


(Λευκάδα 1884 - Αθήνα 1951)
Από τους πιο εμπνευσμένους τεχνίτες του ποιητικού λόγου. Ελληνολάτρης, που δούλεψε αριστοτεχνικά για τη γλώσσα, καλλιεργώντας όλο της τον πλούτο.
Το έργο του Σικελιανού αποτελεί μια περίπτωση σπάνιας εσωτερικής συνοχής και συνέπειας προς τον σκοπό που ο ποιητής θεώρησε και ως «τάμα» του: την αποκατάσταση της Παγκόσμιας Ενότητας μέσω της Ποίησης, ιδιαίτερα μέσω της Ποίησης-Πράξης.
Την παγκόσμια ενότητα, που ο ποιητής έβλεπε την πραγμάτωσή της  μέσα από την πρακτική που θα εκπορευόταν από τη θεωρία της περίφημης Δελφικής του Ιδέας , προάγγελου της Κοινωνίας των Εθνών και του ΟΗΕ, αλλά με κύριο βάρος στην πνευματικότητα.

Με τη βοήθεια της πρώτης του συζύγου Εύας Πάλμερ (φωτογραφία δεξιά) οργάνωσε τις Δελφικές Γιορτές (1927,1930), οι οποίες περιελάμβαναν πνευματικές εκδηλώσεις, πανελλήνια έκθεση λαϊκής τέχνης και διδασκαλία των τραγωδιών του Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης και Ικέτιδες. Παρά τη  διεθνή απήχηση και τη λαμπρή τους επιτυχία τούς κατέστρεψαν οικονομικά.
Ο ποιητής προσπαθεί να ενώσει τους ρυθμούς της καρδιάς του με τους ρυθμούς της Μάνας Φύσης και του Ανθρώπου. Η ένωση αυτή επιτυγχάνεται, όπως στα αρχαία ορφικά μυστήρια, και μέσα από την έκσταση, που προέρχεται όχι από την κοινή μέθη, αλλά από την αιώνια και παραγωγική.

Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2012

Κων. Παρθένης, εισηγητής «καινών δαιμονίων» στη νεοελληνική τέχνη

(Αλεξάνδρεια 1878 – Αθήνα 1967)
«Ω ομορφιά που σ’ έχουν πάντα στα χείλη τους οι άνθρωποι, άραγε σ’ έχουν πάντα και μέσ’ στη ψυχή τους;» Κωνσταντίνος Παρθένης

Η νεωτερικότητα γίνεται αποδεκτή από την ελληνική τέχνη ως αξία κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα σταδιακά και αποσπασματικά και καλείται να αντιπαλέψει τον πανίσχυρο συντηρητικό Ακαδημαϊσμό της Σχολής Μονάχου. Η αποδοχή της βέβαια συσχετίζεται άμεσα με την ελληνική ανάπτυξη, παρά τον αναιμικό χαρακτήρα της, η οποία θα μπορούσε να εντάξει την Ελλάδα στη δυτικοευρωπαϊκή της προοπτική.
Η καλλιτεχνική μορφή που έμελλε να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά και να κατανοήσει με τον πληρέστερο τρόπο τις νεωτερικές καλλιτεχνικές κατακτήσεις, από τον ιμπρεσιονισμό μέχρι τον κυβισμό, είναι ο Κωνσταντίνος Παρθένης.
Σπουδασμένος στη Βιέννη, από το 1909-1911 παραμένει στο Παρίσι όπου μελετάει τους ναμπί και τον Σεζάν. Το 1923, βραβευμένος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πείθεται να υποβάλει υποψηφιότητα για τη θέση καθηγητή στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Γνωρίζοντας τι επικρατεί στους συντηρητικούς καλλιτεχνικούς κύκλους και δη στην έδρα τους, τη Σχολή, αποκηρύσσει εν τω μεταξύ τον φουτουρισμό (άλλωστε το έργο του δεν συσχετίζεται με αυτές τις αναζητήσεις), αφού ο όρος περιλαμβάνει γι’ αυτούς συλλήβδην ό,τι νεωτεριστικό και ταυτόχρονα υποτιμητικό σε περιεχόμενο.

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

Πλίνθοι και κέραμοι


Είναι η μελαγχολία των καιρών που φέρνει αυτή τη βαρυθυμία άραγε; Νιώσαμε την ανάγκη, και ας μας επιτραπεί, να καταγράψουμε μερικές ταπεινές σκόρπιες και κοινότοπες σκέψεις που μας ταλανίζουν.
Τόση ανεκτικότητα πια στη βρωμιά, στην ασυδοσία, στο  «αυτά γίνανε και γίνονται, τι να κάνουμε;», τόσος εθισμός, τόση πώρωση!
Δεν μπορεί, υπάρχει και μια ουσία, μια υπευθυνότητα, μια συνυπευθυνότητα, για αυτό που ήρθε και μας σάρωσε, και μας έφερε την ολοκληρωτική και ανεπανόρθωτη φθορά. Είναι με της ψυχολογίας τις ενοχές που παλεύουμε; Είναι οι Ερινύες που μας κυνηγούν και ενσπείρουν τον φόβο που μας έχει κάνει αγάλματα, προσεγμένα εξαιρετικά εξωτερικώς, να αρέσουμε μόνο για την εμφάνισή μας (λίφτινγκ, μόδα, παραφθείροντας το Νους υγιής εν σώματι υγιεί σε Άνους εν σώματι) – και μέσα από το δέρμα, τι; Ό,τι αρπάξουμε από γύρω μας, ανάλογα με τα γυαλιά που φοράμε, αναμασάμε έτοιμο φαΐ, ή, αλλάζοντας ανατομικά τους ρόλους του κάθε οργάνου του σώματός μας: χωρίς επεξεργασία, αμολάμε πορδές από το στόμα! Είναι δυνατόν ο φόβος να μας έχει κατακυριεύσει σε σημείο να γινόμαστε –θεωρητικά και πρακτικά– αυτόχειρες, παραδομένοι στην πλύση εγκεφάλου ή στο «κακό το ριζικό» μας;

Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2012

Ζωγραφική και ψηφιδωτά στα ελληνιστικά χρόνια

Λεπτομέρεια από την «Αρπαγή»
Η γνώση μας για τη ζωγραφική στην ελληνιστική περίοδο, όπως και στις προηγούμενες, είναι αρκετά περιορισμένη, διότι δεν έχουν διασωθεί εικόνες. Έχουμε όμως περιοχές του ελληνιστικού κόσμου οι οποίες μας έχουν δώσει σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα που μας επιτρέπουν να τη μελετήσουμε.
Από τη Μακεδονία του ύστερου 4ου αι. π.Χ. σώζονται σημαντικά ζωγραφικά έργα που άλλαξαν την εικόνα που είχαμε σχηματίσει για τη ζωγραφική αυτής της περιόδου. Πρόκειται για τοιχογραφίες που διακοσμούσαν τους μακεδονικούς τάφους, οι οποίοι έχουν τη μορφή κτισμάτων, με αρχιτεκτονική διαρρύθμιση και διακόσμηση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό τους. Οι βασιλικοί τάφοι της Βεργίνας έχουν συνδεθεί με τη δυναστεία του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τον μεγάλο αρχαιολόγο Μανόλη Ανδρόνικο, που έκανε τις ανασκαφές και ταύτισε τον «Τάφο Β» με τον τάφο του Φιλίππου Β’, πατέρα του Αλεξάνδρου.
Στα εκπληκτικά ευρήματα που εκτίθενται στο Μουσείο της Βεργίνας, που πρέπει κανείς οπωσδήποτε να επισκεφθεί, οι τοιχογραφίες, έργα πιθανότατα ονομαστών ζωγράφων και από την κυρίως Ελλάδα, ρίχνουν φως στις κατακτήσεις της ζωγραφικής κατά την ύστερη κλασική και πρώιμη ελληνιστική περίοδο.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...